Zwerven is loslaten
Zwerven is loslaten. Loslaten is panna (P.): het spirituele pad van zien en weten betreden. Panna is wijsheid.(1) Het is de vernietiging van de geconditioneerde ‘ik’-gevangenis. Het is met volle kracht werken aan de destructie van het verschijnsel waarmee men zich als een afgescheiden entiteit identificeert.
In deze vernietiging, wordt elk verlangen, elke afkeer, elke onwetendheid getranscendeerd: losgelaten, opgelost, geheeld en voor eeuwig irrelevant gemaakt. Dit is wat de yogi moet realiseren: zich niet langer identificeren met wat hij denkt en ervaart. Evenmin met de materiële wereld die hem omringt.
Immers wat dit zogenaamd ‘ik’ in werkelijkheid ‘is’, is onbestendig en voorwaardelijk. Louter een manifestatie van het eeuwige Proces van Ontstaan en Vergaan. Een verschijnsel. Een illusie. Een begoocheling. Het ‘ik’ raakt nooit de kern van dit Proces, dat een onveranderlijke, perfecte waarheid is die niemand toebehoort. Niemand. Geen enkele god en evenmin dit ‘ik’.
De kern van panna is dat dit ‘ik’ niet bestaat, i.c. dat het leeg is aan zelf; ‘leeg’ aan ook maar enige vaste substantie. Een persoonlijke entiteit—een ‘ik’—en ontwaken zijn onverenigbaar. Het Proces daarentegen is vol van Zelf. Van Ruimte. Van Puur Bewustzijn. Van Gelukzalige Ruimte. Acalam sukham.(2) Uitsluitend ervaarbaar door de vernietiging van het ‘ik’.
_____
(1) Panna verwijst naar een helder begrip en diep inzicht in de aard van het bestaan, in de waarheid en de essentie van het zelf. Panna verwijst naar inzicht in de drie kenmerken van het bestaan (P. tilakkhana): vergankelijkheid (P. anicca), onbevredigdheid (P. dukkha) en niet-zelf (P. anatta). Het wordt gezien als de apotheose van de drie essentiële aspecten van de weg naar verlichting, samen met ethiek (P. sila) en meditatie (P. samadhi).
(2) Acalam sukham: een epitheton voor bevrijding uit dukkha, voor zelfrealisatie, voor nibbana… Het is de ‘gelukzalige ruimte’ waar de tsunami’s van onwetendheid, verlangen en afkeer van de zintuiglijke wereld geen enkele vat op hebben.
