Vraag:
Van een kalyanamitta krijg ik de vraag op mijn vorig bericht over anicca in welke context de zin “Alles wat onderhevig is aan ontstaan, onderhevig is aan vergaan” in de Dhammacakkappavatana Sutta voorkomt.
Antwoord:
Ik ben heel blij met deze vraag omdat de twee eerste voordrachten van de Boeddha in het Isipatana in Sarnath de essentie van de buddhasasana bevatten. De tekst van deze twee sutta’s is dan ook méér dan aanbevolen lectuur. Mijn vertaling van beide sutta’s kan je vinden in mijn boek Yatra naar Majjhimadesa, p. 239 e.v.
De zin “Alles wat onderhevig is aan ontstaan, is onderhevig aan vergaan” bevindt zich op de plaats waar de Boeddha het Dhamma-wiel in beweging zet. Het relaas gaat als volgt:
❛ Zo sprak de Verhevene. En de Vijf Gezellen waren tevreden en verheugden zich in de woorden van de Verhevene. En terwijl deze sutta gegeven werd, verscheen in de Eerwaarde Kondanna het zuivere en onbezoedelde weten van de Dhamma: “Alles wat onderhevig is aan ontstaan, is onderhevig aan vergaan”.❜
Vervolgens krijgen we een lyrische opsomming dat het Dhamma-wiel door niemand zal gestopt worden, wat ontegensprekelijk een latere toevoeging is aan de sutta.
Maar wat dan volgt is uiterst belangrijk:
❛ En toen uitte de Verhevene deze geïnspireerde woorden: “Versta je het, Kondanna? Waarlijk: Kondanna verstaat het, Vrienden!”
En zo verkreeg de Eerwaarde Kondanna de naam ‘de Weter’—hij die het verstaat; hij die wéét.
Nadat Kondanna als eerste de Leer begreep, volgden al vlug ook de andere vier gezellen: Zien en weten rees in hen op en zij uiten volgende udana: “Onwankelbaar is onze bevrijding. Dit is onze laatste geboorte. Nu is er geen wedergeboorte meer”.❜
Dit verwijst rechtstreeks naar stroombetreding. Sotapatti. Het gebeurt plóts, het is manifest én expliciet. Dit is de sleutel! Dit moet door de dhammanuvatti gerealiseerd worden!
