DE KHANDHA’S

Khandha (P.) betekent letterlijk: hoop, stapel. Een synoniem voor het begrip ‘khandha’ in de Dhamma-context is: pancupadanakkhandha panca+ upadana+khandha: panca = vijf; upadana = hechting; khandha = hoop, stapel.

Meestal wordt dit begrip (n.m.m. onzorgvuldig) vertaald als ‘de vijf aggregaten van toe-eigening’. Een betere vertaling lijkt me: ‘hechting aan de vijf componenten of processen waaruit iedere mens samengesteld is’.

Het zijn de—op élk moment veranderende—vijf ‘hopen’ of ‘stapels’ verschijnselen (de flow van processen) die samen uitmaken wíe of wát we zijn en wat we ervaren.

Deze vijf componenten omvatten één materieel proces, het lichaam (P. rupa) en vier mentale processen (P. nama), namelijk: perceptie (P. sanna); gewaarwordingen (P. vedana); de reactie(s) hierop (P. sankhara’s) en bewustzijn (P. vinnana).