Om het even wélke techniek of beoefening de yogi gebruikt, de lakmoesproef is spirituele transformatie: bevrijding uit het lijden, in dít leven.
Alles wat bij de beoefenaar niet tot een spirituele herschepping leidt, is de moeite van het overwegen niet waard. Ik vermeld (niet limitatief): structuren, erkenningen, benoemingen, subsidiëring, decor en decorum, buddharupa…
Buddharupa is het contingent aan zichtbare vormen dat de leer van de Boeddha visueel tracht uit te beelden door tempels, beelden, wierook, prostraties, circumambulaties, mala’s, religieuze opsmuk…
Buddharupa is gewoon mijn wereld niet. Zal het ook nooit worden. Net zomin als rococo ooit mijn favoriete kunststijl zal zijn. Ik heb moeite om buddharupa een plaats te geven in de essentie van Boeddha’s leer. Het zijn niet de vormen die bepalen hoe (groot) het inzicht is.
Ik begrijp dat al deze vormelijke uitingen voor velen upaya’s van troost zijn. Hulpmiddelen. Veruitwendigingen. Manifestaties van een bepaalde gedachte-inhoud. Maar hoe ze ooit tot bevrijding kunnen leiden, blijft voor mij een raadsel. Hoe groter de beelden, hoe minder ze mij imponeren. Ik hou niet van structuren, noch materiële, noch mentale.
Overeenkomstig de woorden van de Meester kunnen de wortels van de verkeerde opvattingen die dukkha veroorzaken uitsluitend afgesneden worden door—aandachtig en gelijkmoedig—diep in jezelf te kijken. Niet door het vereren van vormelijkheid.
Ik herhaal: door-diep-in-jezelf-te-kijken. Limiteer je tot namarupa. Beperk je tot jezelf. Hou het sober. Blijf bij de essentie.
De Boeddha zei:
❛ Laat de Dhamma en de Vinaya jouw richtsnoer zijn.❜
Noch in de Dhamma, noch in de Vinaya, heb ik deze vormelijke tierlantijntjes al tegengekomen.
