Onlangs las ik een interessant artikel van Bhante Sujato, de oprichter en inspirator achter SuttaCentral, momenteel de belangrijkste website voor vertalingen vanuit het Pali.
In dit artikel deelt Bhikkhu Sujato zijn inzichten over hoe hij de sutta’s leest en interpreteert en benadrukt hij het belang van persoonlijke ervaring. Hij legt uit hoe het lezen van de sutta’s uit de Pali-canon, zelfs 2.600 jaar na het parinibbana van de Boeddha, iemand in staat stelt om werkelijk naast (niet achter!) de Boeddha te lopen.
Deze tekst voelt niet alleen als thuiskomen, maar is zelf een thuiskomen.
Hoe moet je de sutta’s lezen?
❛ Sinds ik begon met het beoefenen van het boeddhisme, heb ik de sutta’s beschouwd als een onschatbaar toevluchtsoord. Ze bevatten immense wijsheid en ontelbare geweldige leerstellingen – een onuitputtelijke schatkist van Dhamma. Ik moedig alle beoefenaars aan om er een gewoonte van te maken om de sutta’s dagelijks of op zijn minst wekelijks te lezen.
De sutta’s zullen je misschien niet onmiddellijk boeien. Ze kunnen op sommige momenten repetitief en alledaags zijn. Hun schoonheid ligt echter in hun subtiliteit: in het evenwicht, in de vorm, in de sereniteit en wijsheid van de Boeddha in elke mogelijk denkbare situatie. Het beste is om de sutta’s in kleine porties te lezen. Eén Middenlange Sutta is ideaal voor één sessie. Lees het langzaam en aandachtig. Merk op of er dingen zijn die je niet begrijpt, maar wees voorzichtig met wat je denkt al te goed te begrijpen. Raadpleeg na het lezen van een sutta de voetnoten voor een beter begrip. Vermijd overmatige analyse – probeer in plaats daarvan de essentie van de leer als geheel op te nemen.
Als je een sutta leest vóór meditatie, kan het je geest verheffen en inspireren, en de betekenis ervan zal duidelijk worden. [In het geval dat je de sutta’s niet in het Pali kunt lezen] Onthoud dat je een vertaling leest. Raak niet geobsedeerd door specifieke connotaties van terminologie, aangezien dit de keuzes van de vertaler zijn. Maak geleidelijk kennis met de Pali/Sanskriet-termen die aan de basis liggen van alle boeddhistische leerstellingen, één woord per keer.
Wees echter voorzichtig met het overinterpreteren van individuele woorden. De ware betekenis van een spirituele tekst komt voort uit context en ervaring, niet alleen uit etymologie.
Let op je eigen reactie op de tekst: wat inspireert je, wat voelt saai aan, wat roept twijfels op. Jouw persoonlijke reacties behoren jou toe en niet alleen aan de tekst.
Wees je bewust van de kritische geest wanneer iemand de tekst probeert te bekritiseren. Hoewel ik zelf geloof in het belang van tekstkritische studies, komt zulk begrip slechts na vele jaren van studie en reflectie. Het kost tijd om een gevoel te ontwikkelen voor deze zaken. Benader de tekst met mededogen. Lees het met vriendelijkheid, alsof je luistert naar een geliefde vriend.
Onthoud dat het gecomponeerd is in een mondelinge traditie uit een verre tijd en plaats. Het is een wonder dat het überhaupt bestaat, en we moeten niet ontmoedigd raken als sommige uitdrukkingen je onbekend voorkomen. Misschien is een grotere uitdaging het verlangen om vast te houden aan een bepaalde lezing. De sutta’s hebben hiervoor een term: idasacca-abhinivesa – de drang dat ‘alleen dit de waarheid is’.
Weet dat elke tekst open staat voor verschillende interpretaties en accenten. Het is eenvoudig om gevallen te vinden waarin moderne leraren of traditionele scholen dingen onderwijzen die verschillen van de sutta’s. Het is echter waardevoller, maar moeilijker, om te begrijpen waarom deze variaties ontstaan zijn en welke aspecten van de Dhamma hier bedoeld worden. Als je twijfelt, onthou dan de gebalanceerde houding zoals beschreven in de sutta’s: “Noch accepterend noch afwijzend, zal ik informeren naar hun betekenis.”
In het boeddhisme wordt van ons niet verwacht dat we elk detail van de geschriften letterlijk aannemen. Als we ze echter benaderen met een houding van forensisch fouten opsporen, zullen we hun ware essentie nooit echt begrijpen. Of het nu gaat om meditatie, filosofie, ethiek of inspirerende verhalen – niets kan worden vergeleken met de echte experiëntiële ervaring. Lees de tekst en leef hem. Breng hem in praktijk en observeer het effect op je leven. Mediteer erop. Ik doe dit al 18 jaar, en ik ben nooit teleurgesteld. Eventuele fouten die ik heb, zijn uitsluitend te wijten aan mijn eigen tekortkomingen in het naleven van de Dhamma, niet aan de Dhamma zelf. ❜
