VERGANKELIJKHEID

Vergankelijkheid (P. anicca) is de sleutel tot inzicht: beseffen dat het niet onze vergankelijkheid is die ons doet lijden, maar wél ons verlangen om bestendig te zijn. De dhammanuvatti moet beseffen dat verlangen (begeerte!) géén énkele substantialiteit in zich draagt. Dat verlangen ontstaat en vergaat. Dat écht inzicht—échte wijsheid—erin bestaat in jezelf te realiseren dat élke ervaring vergankelijk is. Anicca.

Elk ogenblik beseffen dat niets eeuwig is. Dat alle geconditioneerde verschijnselen samengesteld zijn uit én afhankelijk van de interactie van de vier elementen. Dat het hele universum één doorlopende manifestatie van energie is. Dat er géén énkele vastheid bestaat. Dat alles in mekaar vloeit. Een proces. Een flow. Een flux. Het diepe, heldere besef van afhankelijk ontstaan (P. paticca samuppada) dat elke begoocheling ontwortelt en doorsnijdt.

De Boeddha zei: ❛ Wie paticca samuppada ziet, ziet de Dhamma. ❜