Maandelijkse archieven: maart 2025

‘Wedergeboorte’ als metafoor Het begrip ‘wedergeboorte’ kan in het boeddhisme worden opgevat als een metafoor voor de veranderlijkheid van het bestaan, het voortdurende proces van ontstaan en vergaan dat alle fenomenen kenmerkt.  Hoewel ‘wedergeboorte’ traditioneel geïnterpreteerd wordt als de overgang … Lees verder →

Iemand in het verdomhoekje zetten omwille van zijn of haar verleden is niet in lijn met een boeddhistische houding. Het is een uiting van onwetendheid (avijjā). De Boeddha onderwees:  ❛ Haat wordt niet door haat overwonnen, maar door liefde.❜ (Dhammapada, Vers 5). … Lees verder →

Hoe verfijnd meditatietechnieken ook mogen lijken, uiteindelijk draait het om ‘direct ervaren’. Binnen het boeddhisme verwijst dit naar het onmiddellijk en onbemiddeld gewaarzijn van een situatie, gebeurtenis, emotie of ervaring—zonder tussenkomst van concepten, oordelen of gedachten. Het gaat om een … Lees verder →

❛ Duizend boomlichamen en het mijne. Bladeren golven, oren horen de roep van de stroom, ogen kijken in de hemel van de geest, een glimlach ontvouwt zich op ieder blad. Er is hier een bos, omdat ik hier ben. Maar … Lees verder →

Een gevorderde dhammanuvatti stelt me een interessante vraag over het begrip ‘saññā’.  Voorafgaand aan de vraag toch deze korte inleiding. In de boeddhistische psychologie wordt het mentale proces van gewaarwording niet gereduceerd tot louter zintuiglijke indrukken. Wat wij doorgaans “waarnemen” noemen, bestaat … Lees verder →

Het nieuwe boek van Guy E. Dubois is uit. Boeddha Zonder Masker is een terugkeer naar de bron—naar de leer zoals de Boeddha die onderwees. Niet naar wat er later aan toegevoegd werd, verdraaid of versluierd. Dit boek gaat over … Lees verder →

(*) Als je vrede wil, bereid de oorlog voor. ❛ Het praten over het bewaken van de vrede door een machtsevenwicht, of door bedreiging van nucleaire wapens is dwaas. De bedreiging door wapens kan alleen maar angst scheppen en geen … Lees verder →

Alle verschijnselen ontstaan, bestaan en vergaan. Wanneer de ervoor vereiste oorzaken (hetu’s) en voorwaarden (paccaya’s) zich manifesteren. Er is een duidelijk onderscheid tussen het ‘proces’ van ontstaan, bestaan en vergaan enerzijds en de illusie van een ‘zelf’. Het ‘proces’ is geen begoocheling. Dat is … Lees verder →

Waarheid (sacca) heeft geen externe autoriteit nodig om te bestaan of bevestigd te worden. Ze vraagt geen hiërarchie, geen legitimatie, geen bekrachtiging—geen lineages, transmissies of tradities.  Identificeer je er niet mee. Waarheid overstijgt het geconditioneerde (saṅkhata), het tijdelijke, het relatieve, het zintuiglijke. Ze ligt … Lees verder →

De Boeddha, de Dhamma en de Sangha zijn hulpmiddelen (upāya’s) tot ontwaken. In de boeddhistische traditie verwijst upāya naar vaardige middelen—methoden die helpen om de weg naar verlichting te vinden. De Boeddha paste zijn onderricht steeds aan op het niveau en de behoeften van zijn volgelingen, … Lees verder →

Leegte (suññatā) en niet-zelf (anattā) verwijzen in het boeddhisme naar verschillende, maar nauw verwante aspecten van de werkelijkheid. Niet-zelf richt zich op de illusie van een vaste identiteit. De Boeddha onderwees dat er geen permanent ‘zelf’ of ‘ziel’ bestaat in levende wezens—niet bij mensen, … Lees verder →

❛ Uit een groot aantal gangbare uitdrukkingen en soms ook uit de structuur van de taal blijkt dat mensen niet weten wie ze zijn. Je zegt: ‘ Hij verloor het leven’ of ‘mijn leven’ alsof leven iets is dat je … Lees verder →

Micchā diṭṭhī betekent letterlijk ‘verkeerde visie’ of ‘onjuiste zienswijze’. In een boeddhistische context verwijst dit naar een fundamenteel misverstand over de aard van de werkelijkheid. Het is een diepgewortelde verkeerde perceptie die de beoefenaar vasthoudt aan illusoire overtuigingen over het zelf, … Lees verder →

❛ Wanneer je eindelijk beseft dat vreugde minder vuurwerk is, maar meer vuurvliegjes, minder orkest, maar meer vogelgezang, dan zal ze veel vaker terugkomen, want vreugde vecht niet met het snelle tempo van dit leven. Je vindt ze niet in … Lees verder →

De Boeddha leert dat taṇhā, de drijvende kracht achter saṃsāra, de eindeloze cyclus van geboorte en dood in stand houdt. Wie zich verliest in verlangen en in de zoektocht naar ‘worden’ (bhava), blijft gevangen in de ketens van Māra. Pas wanneer verlangen verdwijnt, wanneer de geest … Lees verder →