Maandelijkse archieven: november 2025

Er zijn momenten waarop het leven lijkt te verharden. De dagen vullen zich met patronen die we nauwelijks nog zien, gedachten herhalen zichzelf, en de wereld wordt smaller zonder dat we precies weten wanneer dat begon. Maar soms, onverwacht, wordt … Lees verder →

Er is een moment in elke beoefening waarop je ziet dat uiterlijke structuren—hoe verfijnd, goedbedoeld of zorgvuldig gebouwd ook—nooit de leegte kunnen vullen die alleen innerlijke helderheid kan dragen. Structuren bieden een vorm, maar geen bevrijding. Een richting, maar geen … Lees verder →

Het begrip ‘leermeester’ of ‘spiritueel leider’ kan veel oproepen. Voor sommigen klinkt het als autoriteit, voor anderen als richting of wijsheid. Maar misschien helpt het om eerst alle beelden zacht te laten neerdalen en te kijken naar wat er werkelijk … Lees verder →

Het bestaan is een voortschrijdend proces. Maar in plaats van dit leven als een voortschrijdend proces te ervaren, drijven we de begoocheling zo vér dat we de stroom van het leven trachten te bevriezen; de flux proberen in te kaderen; … Lees verder →

In de Pāli-canon duikt een oude uitdrukking op die tegelijk eenvoudig en diepzinnig is: “Zij die geen stof op de oogleden hebben.” Het is beeldspraak die bijna voor zichzelf spreekt, maar toch naar iets wijst dat zich slechts in stilte kan ontvouwen. De … Lees verder →

Zoek toevlucht in jezelf. Zoek geen toevlucht buiten jezelf. Wees je eigen lamp. Je eigen eiland. De bron van verlichting is aanwezig in jou en moet bijgevolg dáár (en daar alleen) gezocht worden. Wees je eigen meester. Wees je eigen … Lees verder →

Hechting aan opvattingen, dogmatisme en sektarisme Dogmatische gesprekken dienen de Dhamma niet. Wanneer een dialoog verschuift van een gezamenlijke inspanning om helder te zien naar een defensieve poging om een vaststaande opvatting te beschermen, gaat het niet langer om bevrijding maar om … Lees verder →

Niet met meningen, verwachtingen of herinneringen, maar met wat zich toont zoals het is, ongekunsteld en ongekleurd. Wat waar is, draagt een stille kwaliteit in zich. Het verandert niet met de tijd. Het was waar in het verleden, het is … Lees verder →

Er is een stilte die niets nodig heeft. Een stilte die niet ontstaat en niet vergaat. Deze stilte ligt niet tussen twee geluiden in of achter de adem, maar als de ongeboren grond waarin alles opkomt en weer vergaat. In … Lees verder →

Een gedreven kalyanamitta vraagt me dieper in te gaan op mettā bhāvanā—de meditatie op liefdevolle vriendelijkheid. Gezien het belang voor ons aller beoefening ga ik graag uitvoerig op dit verzoek in. Deze meditatievorm is beschreven in de Karaniya Mettā Sutta: ‘Blijmoedigheid, vriendelijke woorden, anderen … Lees verder →

Een kalyāṇamitta vroeg me wat ik bedoel met ‘direct ervaren’. Ik antwoordde zo: Wanneer ik spreek over ‘direct ervaren’, bedoel ik dat er een ogenblik ontstaat waarin de geest niets toevoegt aan wat verschijnt. Geen interpretatie, geen herinnering, geen verwachting. Enkel de open … Lees verder →

Er bestaat een vorm van geven die geen ruil zoekt, geen erkenning verlangt, geen verhaal rond zich bouwt. Zij verschijnt stil, als een zachte beweging van het hart—vrij van elke verwachting. In de traditie wordt dit dāna genoemd: het schenken dat niets … Lees verder →

Onlangs werd mij deze vraag gesteld: “ In het boeddhisme spreekt men over leegte. In advaita vedānta spreekt men over Bewustzijn. Alles lijkt te verschijnen en te verdwijnen in beide. Zijn leegte en Bewustzijn dan hetzelfde? ” Mijn antwoord: Dit … Lees verder →

De leer van de Boeddha leert dat het ‘ik’ zelfloos is. Zonder ‘zelf’. ‘Leeg’. Anattā (Skt. anātman). Wil dat zeggen dat het ‘ik’ niet bestaat? Helemaal niet. Het ‘ik’ bestáát. Het is aanwezig in élk moment van ons bestaan. Van onze … Lees verder →

Er is een stilte die niets nodig heeft. Een stilte die niet ontstaat en niet vergaat. Deze stilte ligt niet tussen twee geluiden in of achter de adem, maar als de ongeboren grond waarin alles opkomt en weer vergaat. In … Lees verder →