Anicca vormt een fundamenteel kenmerk van bestaan in het boeddhisme en verwijst naar het feit dat alles wat ontstaat, ook weer vergaat. Niets in het leven is blijvend; elke ervaring, elk moment, en ook ons fysieke bestaan, is onderhevig aan verandering.
Wanneer we ‘rushen,’ bewegen we vaak gedachteloos van moment naar moment, gedreven door verlangens, angsten, of de zoektocht naar controle. In deze haast raken we vervreemd van de directe realiteit van anicca. We proberen vast te houden aan wat ons vreugde brengt en te ontsnappen aan wat ongemakkelijk is, zonder te erkennen dat beide slechts tijdelijke efemere verschijnselen zijn.
De Boeddha nodigt ons uit om bewust te pauzeren en te observeren wat werkelijk gebeurt. In plaats van te rushen, kunnen we leren om elk moment met aandacht en kalmte te benaderen.
Meditatie is hierbij een belangrijk hulpmiddel.
Tijdens meditatie kunnen we direct waarnemen hoe gedachten, gevoelens en fysieke gewaarwordingen ontstaan, even bestaan, en uiteindelijk verdwijnen. Deze oefening helpt ons om het leven niet langer als een race te beschouwen, maar als een stroom van momenten waarin elk verschijnsel zijn plaats en tijd heeft.
Door te vertragen en bewuster te leven, realiseren we ons dat we niet hoeven te vechten tegen de veranderlijkheid van het bestaan. Integendeel, het aanvaarden van anicca biedt ons de mogelijkheid om bevrijding te vinden uit lijden (dukkha).
Wanneer we ophouden met rushen en in plaats daarvan rusten in de stroom van ontstaan en vergaan, ontwikkelen we een diepe gelijkmoedigheid (upekkhā) en een vermogen om het leven te omarmen zoals het is—vergankelijk, maar tegelijkertijd vol potentie en schoonheid.
De Boeddha leert dat elke verandering, hoe onrustig en angstaanjagend die soms ook lijkt, een kans biedt voor inzicht en bevrijding. Door ons bewust te worden van onze neiging om te haasten, openen we de deur naar een leven dat niet geregeerd wordt door de drang om te controleren, maar waarin we ons laten dragen door de natuurlijke stroom van het bestaan.
