Maandelijkse archieven: december 2025

Wanneer het hart stil wordt, wordt het vanzelf duidelijk dat het leven zichzelf draagt. Spontaan. Niets hoeft gemeten te worden, niets gecatalogeerd. Elk wezen draagt zijn eigen last, zijn eigen geschiedenis, zijn eigen kwetsbaarheid. Wat wij zien is slechts een … Lees verder →

Een lezer vraagt wat ik bedoel wanneer ik in mijn teksten over ‘het hart’ spreek. Dit is een waardevolle vraag, want het woord kan gemakkelijk misbegrepen worden.  In het dagelijks taalgebruik verwijst het hart naar emotie of gevoel; in de moderne psychologie … Lees verder →

In dit ritme ontvouwt zich jouw bestaan. Niets blijft, je bezit niets, je draagt niets mee. Alles verschijnt voor een moment, licht als adem, en keert terug naar waar het vandaan kwam. Zoals de Boeddha zei: ❛ Yaṃ kiñci samudayadhammaṃ … Lees verder →

De sutta’s van de Pāli-canon zijn doordrenkt met dukkha. Het is het centrale thema, de grondtoon van Boeddha’s leer. De hele leer draait om dukkha én om de beëindiging van dukkha. De Boeddha zei: ❛ In het verleden, in het heden, zowel als in de toekomst onderwijs ik … Lees verder →

Stel je de oceaan voor. Aan het oppervlak rollen de golven onvermoeibaar verder: steeds veranderend, steeds in beweging. Zo verschijnen ook onze gedachten—opkomend, vervagend, elkaar opvolgend als patronen van licht op het water. Wanneer we ons met die golven vereenzelvigen, … Lees verder →

Welke zijn de ‘componenten’ waaruit wij, volgens de Dhamma, samengesteld zijn?Het zijn: het lichaam (rūpa; id.); de gevoelens/gewaarwordingen (vedanā; id.); de percepties (saññā; saṃjñā); de reacties/mentale formaties, datgene ‘wat ons bezielt’ (saṅkhāra; saṃskāra) en het bewustzijn (viññāṇa; vijñāna). De Boeddha leert dat al deze componenten zonder ‘zelf’ zijn. Anders gezegd: ze … Lees verder →

Onwetendheid omtrent de werkelijkheid van onze eigen aard is onwetendheid over het verschijnsel ‘ik’. Het niet bewust zijn van het feit dat we blindelings reageren op onze ervaringen (saṅkhārā; saṃskārā). Niet bewust van de reden waarom we reageren op onze gewaarwordingen. Niet … Lees verder →