‘Puur Bewustzijn’ komt erop neer de wereld als een eenheid te beschouwen. Puur Bewustzijn staat voor het Zelf. Eén/Niet-twee. In de verzen van de Aṣṭāvakra Gītā wordt het concept van Puur Bewustzijn beschreven als de oorspronkelijke, onveranderlijke en eeuwige essentie van het Zelf.
Het is de fundamentele aard van het bestaan en het wordt beschouwd als de bron van alle creatie. Puur Bewustzijn wordt ook aangeduid als het Absolute, het Universele Zelf of Brahman.
Het is het Bewustzijn dat alles doordringt, waaruit alle verschijnselen ontstaan, bestaan en waarin ze uiteindelijk vergaan. Het Zelf wordt beschreven als onpersoonlijk en onveranderlijk, en daarom overstijgt het de dualiteit van het bestaan. Puur bewustzijn is niet afhankelijk van onze zintuigen, emoties of gedachten en is altijd aanwezig.
Tegenover Puur Bewustzijn staat het gewone bewustzijn. Dit is het bewustzijn dat ontstaat door onze zintuigen, gedachten en emoties. Het is het bewustzijn dat we dagelijks ervaren en dat afhankelijk is van ons fysieke lichaam en onze zintuiglijke waarnemingen. Dit bewustzijn is beperkt en verandert voortdurend, afhankelijk van onze ervaringen en conditio-neringen. Het is een probleem om je leven en de wereld als duaal, als fragmentair—bestaande uit ‘stukjes’—te moeten zien.
Het ‘doel’ van de menselijke geest is niet om de mens tot waarheid te brengen, maar om hem levend en veilig te houden binnen de restricties waaraan hij onderworpen is. Om dit te bereiken haalt de menselijke geest allerlei trucs uit om een illusie van werkelijkheid te creëren. Veel van de menselijke kennis spruit voort uit associatie van dingen en het samenstellen van onsamenhangende beelden en herinneringen om een objectieve realiteit te ver(ant)woorden, te conceptualiseren en te classificeren. Dit leidt niet tot ‘waarheid’. Niet tot ‘sacca‘—i.c. niet tot datgene wat wáár is.
De menselijke geest onthoudt niet alles. Over het algemeen is wat er in het menselijk geheugen overblijft onvolledig, en wordt voornamelijk beïnvloed door verlangen, afkeer en preoccupaties. De moderne psychologie gaat ervan uit dat mensen zelfs hun herinneringen kunnen herprogrammeren om hun verleden te vervalsen of mythen te creëren die hen troost en zelfrespect geven. Zo worden illusies geboren. ’Zelfgecreëerde waarheden’. De ene begoocheling al groter dan de andere. Wat natuurlijk een enorm obstakel vormt voor de yogi in zijn zoektocht naar de werkelijke aard van de bestaande werkelijkheid… Naar yatha-bhuta.
