Onlangs las ik—overigens in een totaal andere context—het volgende verhaaltje:
❛ Een kalkoen wordt door een slager 1.000 dagen lang gevoed.
Iedere dag dat de slager hem te eten geeft, wordt de kalkoen bevestigd in zijn analyse dat de slager het beste met hem voor heeft, dat hij zijn vriend is.
Na 999 dagen heeft de kalkoen méér statistisch bewijs dan ooit tevoren. Hij heeft immers maar liefst 999 dagen aan harde statistische data die zijn analyse bevestigen.
Totdat na 1.000 dagen Kerstmis aanbreekt.
Juist op de dag waarop het vertrouwen van de kalkoen in zijn vriend de slager het allerhoogst is, verandert alles. Hij krijgt te maken met een “Black Swan”-event: een gebeurtenis die voor hem volledig uit de lucht komt vallen. En die hem fataal wordt.
Welke fout maakt de kalkoen?
Door zijn ogenschijnlijk stabiele leven vergat de kalkoen om dóór te denken. Het simpele feit dat zijn leventje 999 dagen lang zo stabiel was, deed hem concluderen dat de rest van zijn leven óók stabiel zou zijn.
Hij vergat daarbij tegelijk om onderscheid te maken tussen natuurlijke stabiliteit en geforceerde stabiliteit. Terwijl zijn situatie uiteraard niet bepaald natuurlijk was. ❜
Enkel maar om—illustratief—aan te geven hoe óók herhaling een zoveelste begoocheling is. Een illusie bovenop alle andere. Maar met één troost: bedenk dat, door het doorprikken van élke illusie, steeds een ontmoeting plaatsvindt met onze wérkelijke natuur.
