Maandelijkse archieven: juni 2025

De karakteristieken van alles wat een fysieke vorm heeft en bewustzijn bezit zijn veranderlijkheid, onbevredigdheid en onstabiliteit. Anicca, dukkha en anattā vormen de essentiële kenmerken ervan. Door aandachtig te mediteren ervaren we wat er gebeurt met ons lichaam; met onze gewaarwordingen/gevoelens; met onze geest … Lees verder →

In de Dhammapada, verzen 11 en 12, verwijst de Boeddha op sobere maar indringende wijze naar een kernprincipe van zijn leer: het onderscheidingsvermogen om te zien wat werkelijk telt op het pad naar bevrijding. De verzen luiden als volgt: ❛ Wie het … Lees verder →

Wees je eigen meester. Atta hi attano natho. Ervaar het vluchtige, het efemere, het vergankelijke karakter van al je zintuiglijke impulsen. Ervaar het onstabiele. Het ‘lege’. De ‘ruimte tussen twee gedachten’; Het ‘ziel’-loze van alle dingen. Beleef intens hoe alles ontstaat en … Lees verder →

In het boeddhisme worden Vijf Hindernissen (pañca nīvaraṇāni; pañca nivāraṇāni) genoemd—vijf krachten die de geest verduisteren en verhinderen om helder te zien. Het zijn actieve, manifeste belemmeringen in de geest. Ze ontspringen aan diepere, sluimerende tendensen (anusaya’s; anuśaya’s), die pas volledig uitgeroeid worden bij … Lees verder →

Twee monniken waren op trektocht en kwamen plots bij een verwoeste boerenwagen. De berijder was afgeranseld en zat onder het bloed. De arme man waarschuwde de monniken voor een roversbende in de buurt. Onze monniken verzorgden de man en vervolgden … Lees verder →

Idappaccayata betekent ‘de geconditioneerde aard’. Datgene wat voor zijn ontstaan, zijn bestaan en zijn vergaan afhankelijk is van welbepaalde voorwaarden en oorzaken. Het is de term voor het causale principe (Afhankelijk Ontstaan—paticca samuppada) dat de Boeddha ontdekte op de avond van … Lees verder →

Om goed te mediteren, hoeven we slechts onze directe ervaring te volgen, en de eerlijkheid op te brengen om deze ervaring zonder omwegen te erkennen. Zo wordt de essentie van meditatieve beoefening teruggebracht tot twee kernkwaliteiten: inzet (viriya; vīrya) en eerlijkheid (sacca; satya).  … Lees verder →

Het lijden (dukkha; duḥkha) heeft een functie: het maakt ons wakker. Het nodigt uit tot ontwaken (bujjhati; bodhati)—tot een onmiddellijk en ongekunsteld besef van de werkelijkheid (sacca; satya). Deze werkelijkheid is niet verborgen, maar wordt zelden werkelijk doorzien. Wat wij doorgaans doen, is zien—waarnemen, … Lees verder →

Inzichten kunnen zich onverwacht aandienen. Soms in stilte, soms in verwondering, soms in een moment waarin het denken stilvalt en iets groters door de kieren van het gewone heen verschijnt. Het wordt dan ervaren als een opening, een glimp van … Lees verder →

❛ Als je de toekomst zwart ziet en spijt hebt over het verleden, waar kun je dan nog schuilen behalve in het heden? Als kwellende gedachten je gezond verstand bestormen, dan is het heden een stil middelpunt om in te … Lees verder →

Vimutti (Skt. vimukti) verwijst naar bevrijding: de innerlijke bevrijding die ontstaat door het volledig uitdoven van dukkha (Skt. duḥkha).Deze bevrijding is het natuurlijke gevolg (phala; Skt. phala) van helder, direct en zuiver inzicht in het pad dat door de Boeddha onderwezen werd. Het is het … Lees verder →

❛ Mededogen geeft van nature aanleiding tot verdraagzaamheid en vergeving. Het stelt ons in staat te waarderen dat zelfs iemand die we als een vijand beschouwen een mens is met recht op gelukkig zijn. Dit is een van de redenen … Lees verder →

Beschouw de dingen zoals ze werkelijk zijn. Niet zoals je wilt dat ze zijn. Of net niet wilt dat ze zijn. Of hoopt dat ze zijn. Bekijk de verschijnselen niet op de geconditioneerde manier die de maatschappij en je omgeving je opdringt. … Lees verder →

Alles verandert—anicca (anitya). Alles is met elkaar verbonden—paṭiccasamuppāda (pratītyasamutpāda). Niets behoort werkelijk iemand toe—anattā (anātman). Inzicht in deze eenvoudige, diepe waarheid opent de deur naar bevrijding. Waar dit inzicht ontbreekt, ontstaat het verlangen om te bezitten—zelfs de Dhamma.  Maar de Dhamma behoort niemand toe. Zij is als … Lees verder →

Verlichting is geen daad van ‘worden’ (bhava; id.), geen prestatie die een beoefenaar zich kan toe-eigenen. Zij is het eenvoudige, stille inzicht dat er geen blijvend zelf is—slechts vergankelijke processen die komen en gaan, zonder eigenaar, zonder centrum. De zoektocht naar bevrijding … Lees verder →