Auteursarchieven: Guy Eugène Dubois

De visie van de Boeddha is geen doctrine, geen systeem, geen erfenis van woorden die bewaard moet worden. Zij is het openvallen van het hart voor wat is—ongekleurd, ongefilterd, onvoorwaardelijk. Het is het stille pasāda (1) dat niets hoeft te veranderen. Wat … Lees verder →

Er is een moment dat zich niet laat benoemen, niet laat vasthouden. Toch is het daar dat het leven ademt—stil, ononderbroken, werkelijk. Elke ervaring, elke werkelijkheid voltrekt zich in het heden. Dat maakt het tot de enige plaats waar vreugde … Lees verder →

Uitsluitend in stilte bevindt zich de ware transcendentie, maar let op: stilte is bedeesd. Stilte komt nooit met wereldse bravoure, komt nooit met een processie van barokke praal en dito spektakel, met op kop een opzichtige tamboer, die met zijn … Lees verder →

Veel mensen ervaren angst en verdriet bij het nadenken over vergankelijkheid. Echter, door ons bewust te worden van en te accepteren dat verandering een natuurlijk onderdeel van het leven is, kunnen we onze angst verminderen. Dit leidt tot een kalmte … Lees verder →

Waarheid laat zich niet vinden door het zorgvuldig verbinden van denkbeelden, alsof ze een puzzel zou zijn die voltooid kan worden met logische verbanden en gewenste overtuigingen. Wat ons op het eerste gezicht waar lijkt—binnen het beperkte veld van analyse—is … Lees verder →

Het Jetavana is het beroemde klooster, gelegen net buiten Savatthi. Savatthi was de hoofdstad van de antieke Indische Mahajanapada-staat Kosala. Savatthi was één van de zes grote steden van de Majjhimadesa—het Middenland waar de Boeddha geboren werd, leefde, zijn leer verkondigde en … Lees verder →

Aandacht en gelijkmoedigheid vormen samen het hart van inzicht. Wees aandachtig én gelijkmoedig, zodat de ware aard van de dingen zichtbaar wordt. Sati + upekkhā = vipassanā. Vipassanā betekent: de dingen zien zoals ze werkelijk zijn, yathā-bhūta. Gelijkmoedige aandacht maakt je tot je … Lees verder →

Een kalyāṇamitta vraagt me of er een onderscheid bestaat tussen ‘zien’ en ‘direct zien’ (janāmi passāmi; Skt. janāmi paśyāmi) (1). Wanneer in de Pāli-teksten gesproken wordt over ‘direct zien’ gaat het niet om een weten dat zich voedt met redeneren of herinnering. Het is geen kennis die opgebouwd wordt … Lees verder →

De Boeddha wees erop dat alle verschijnselen drie fundamentele kenmerken vertonen: vergankelijkheid, onbevredigdheid en niet-zelf. Deze drie universele kenmerken, de tilakkhaṇa, vormen het hart van inzicht in de Dhamma. Wie ze niet begrijpt, begrijpt de leer van de Boeddha niet; wie ze … Lees verder →

Soms, in een stil moment, lijkt alles gewoon te zijn zoals het is. Een geluid, een geur, een beweging — en plots is er helderheid. Niet omdat we iets begrijpen, maar omdat niets meer in de weg staat. Dit noemen … Lees verder →

Er was eens een oude boer die al vele jaren samen met zijn paard zijn land en gewassen bewerkte. Op een dag liep zijn paard weg. Zijn trouwe paard met wie hij al die jaren ploegde, zaaide en maaide had … Lees verder →

De Boeddha sprak vaak in beelden. Hij wist dat woorden het wezenlijke niet kunnen vastleggen. Ze kunnen hoogstens wijzen, zoals een vinger naar de maan wijst. Zijn woorden waren als golven die naar de kust leiden, niet de kust zelf. … Lees verder →

In de leer van de Boeddha wordt ontwaken niet gezocht in de bescherming van een god of in de genade van een hogere macht. Het pad dat de Boeddha aanwijst, is een weg van directe ervaring en inzicht. Wat de … Lees verder →

Onwetendheid (avijjā; avidyā) in boeddhistisch perspectief is geen gemis aan kennis zoals men dat in de wereld gewoonlijk verstaat. In de Pāli-canon wordt avijjā omschreven als het niet-weten van de Vier Edele Waarheden (cattāri ariya saccāni). Toch is het subtieler, … Lees verder →

Vyāpāda kan vertaald worden als ‘haat’, ‘boosheid’, ‘vijandigheid’. Het is de tweede van de Vijf Hindernissen (pañca nīvaraṇāni), die de beoefenaar verhinderen om bevrijding uit dukkha (duḥkha) te benaderen en tot ontwaken te komen. Boosheid vernauwt het zicht en verduistert de blik, zodat de … Lees verder →