Een opmerkzame kalyanamitta vraagt me naar het onderscheid tussen ‘yatha-bhuta’ en ’tathata’.
‘Yatha-bhuta’ en ‘Tathata’ zijn termen uit de boeddhistische filosofie die een subtiel maar belangrijk verschil in zich dragen.
‘Yatha-bhuta’ betekent ‘zoals het werkelijk is’ en verwijst naar het proces van het waarnemen of begrijpen van de werkelijkheid zonder vervorming door illusies, vooroordelen of verkeerde percepties. Het heeft betrekking op het verkrijgen van juist inzicht in de ware aard van verschijnselen.
‘Tathata’ betekent ‘zo-heid’ en verwijst het naar de Ultieme Realiteit of de ware (inherente) aard van de dingen zoals ze in zichzelf zijn, zonder enige conceptualisering. Tathata benadrukt de essentie van de werkelijkheid zoals ze is, voorbij de dualiteit en concepten van goed en kwaad, bestaan en niet-bestaan.
Concreet: ‘yatha-bhuta’ betreft het proces van correcte waarneming van de werkelijkheid, terwijl ’tathata’ verwijst naar de ultieme aard of essentie van de werkelijkheid zelf.
