Niet het zitten is belangrijk. Wel het zien. In de kern van de beoefening gaat het niet om de houding van het lichaam (uitsluitend de rechte rug is van tel), niet om structuren of vormen, maar om de helderheid van gewaar zijn. Zitten kan behulpzaam zijn, ja, als een stabiel kader voor de geest om tot rust te komen, maar zodra we de vorm verwarren met de inhoudelijke essentie, raken we het hart van de beoefening kwijt.
Dhamma is geen ritueel en geen techniek. Het is ook geen structuur. Het is een uitnodiging om de werkelijkheid direct te ontmoeten, zonder zelfgerichte bedoeling, verwachting of ego.
Het gevaar is groot dat beoefening een nieuwe identiteit wordt: de stille, zittende zoeker, iemand met een pad, met een doel, met een resultaat. Maar zodra de beoefening een zelfbevestiging wordt, zitten we gevangen in dezelfde beweging waar we ons juist van wilden bevrijden.
De Boeddha wees niet naar houdingen, niet naar rituelen, niet naar structuren, maar naar inzicht. Hij sprak over het doorzien van vergankelijkheid, over het loslaten van gehechtheid, over het niet-zelf. Zodat we tot bevrijding komen uit ons lijden.
Zien—dat is wat telt. Zien hoe alles ontstaat en vergaat. Zien hoe het denken beweegt, hoe gewaarwordingen en gevoelens opkomen en weer verdwijnen, zonder iets vast te willen houden. Zonder te grijpen of af te stoten. Zien zonder verzet, zonder inmenging, zonder behoefte om het anders te maken dan het is.
Ware meditatie is vormloos. Zodra de geest helder is, overstijgt meditatie elke techniek.
Ze is geen kwestie van zitten, staan of liggen, van technieken of methodes, maar van open gewaar zijn in dít moment, in élk moment. Of je nu loopt, afwast, zit of ligt—als er helderheid is, is er beoefening. Slechts als er zien is, wordt bevrijding mogelijk.
Daarom is het niet het zitten dat bevrijdt, maar het inzicht dat ontstaat wanneer je loslaat wat je dacht te moeten doen, te zijn of te bereiken.
Waar uiterlijke vormen wegvallen, kan de waarheid zich onthullen. Niet als iets nieuws, maar als dat wat altijd al aanwezig was, ongezien onder het oppervlak. Waarheid heeft geen structuren nodig, geen rituelen, geen woorden om zichzelf te bevestigen. Ze vraagt geen vorm, maar openheid. Helderheid. Stilte. Bevrijding.
