De Atthakavagga behoort tot de oudste geschriften van de Pali-canon. Wat buiten kijf staat is dat de oorspronkelijke inzichten van de Boeddha verborgen liggen in het pre-sectaire boeddhisme, d.i. in de vroeg-boeddhistische teksten van de Pali-canon. Het zijn deze teksten die het meest onder de radar van de Sangha gebleven zijn en zodoende het minst geïnfecteerd werden door allerlei monastieke ‘aanpassingen’.
Opmerkelijk is alvast de manier waarop de oudste sutta’s—tijdens de samenstelling van de Tipitaka op het eerste boeddhistische concilie in Rajagaha—‘weggemoffeld’ werden in de laatste verzameling van de Sutta Pitaka, namelijk in de Khuddaka Nikaya. Evenmin werd voor deze oudste boeddhistische teksten een ‘tekstbehoeder’ aangesteld. Wat verder frappeert, is de appreciatie van de Boeddha himself voor de Atthakavagga in een andere tekst van de Pali-canon, namelijk de Sonavagga. Deze tekst kreeg een plaats toegewezen in de Udana van dezelfde Khuddaka Nikaya. In deze Sonavagga verzoekt de Boeddha Bhikkhu Sona om hem de Dhamma te reciteren. De monnik reciteert dan, voor de Boeddha, de zestien delen van de Atthakavagga. De Boeddha is hoogst ingenomen met deze declamatie en feliciteert de monnik uitvoerig met volgende woorden:
❛ Goed, uitzonderlijk goed, Bhikkhu Sona. Je hebt de verzen van de Atthakavagga voorbeeldig geleerd. Je hebt de teksten uitstekend overwogen en ze eveneens voortreffelijk gememoriseerd. Je hebt ze verder prachtig gedeclameerd, zeer duidelijk en zonder enige aarzeling. Dat maakt de betekenis van de verzen buitengewoon verstaanbaar. ❜
Wat uitdrukkelijk opvalt, is de expliciete verwijzing van de Boeddha naar het belang dat hij hechtte aan de verzen van de Atthakavagga om de Dhamma uit te leggen. Mutatis mutandis wil dit ondubbelzinnig zeggen dat de beschouwingen die in de Atthakavagga uitgebreid aan bod komen, de oorspronkelijke inzichten van de Boeddha zijn.
Je kan het boek Atthakavagga gratis downloaden door bovenaan op de afbeelding van de kaft te klikken.
