Verlichting is het loslaten van dualiteit, het loslaten van concepten, het loslaten van de illusie van het zelf. Het is de ervaring van het niet-duale. De eenheid van de dingen. De niet-tweedeling.
Het is de experiëntiële gewaarwording van de heelheid van alles met alles. Interbeing. Inter-(bewust)zijn. Eén zijn met alles. Niet één worden met alles.
Het onderscheid tussen ‘zijn‘ en ‘worden’ creëert een wereld van verschil. Eén worden met alles is gebaseerd op de aanname dat er een afzonderlijk individu bestaat dat los zou staan van het geheel en daarmee weer één zou kunnen worden.
Maar wanneer je goed kijkt, zie je dat zulk afzonderlijk individu of separaat ‘ik’ slechts een begoocheling is. Een illusie.
Wie aandachtig observeert, ziet dat er uitsluitend eenheid is. Geen georganiseerde separaatheid. Er is slechts éénheid van alles met alles. En deze eenheid bestaat reeds, moet niet gecreëerd ‘worden’. Zelfs de ‘ik’-illusie maakt deel uit van deze eenheid. ‘Worden’ (Skr. bhava) kan je nooit dichter bij eenheid brengen. ‘Worden’ leidt niet tot bevrijding. Kàn nooit tot bevrijding leiden. Uitsluitend ‘loslaten’ creëert de ruimte die onwetendheid verdrijft.
Inter-(bewust)zijn is langzaam smelten…, langzaam oplossen…, meegaan in de continue flow van energie… Het diepe besef van het permanente ontstaan, bestaan en vergaan van de dingen. Het is het ‘zien’ van de golf die ontstaat uit de oceaan, oprijst, vergaat en opnieuw oceaan wordt.
In de Zhuangzi, een meesterwerk van het taoïsme, lezen we:
❛ Voor hen die de vreugde van de natuur kennen, is leven (geboren worden) een spontaan gebeuren en sterven de transformatie van de schepsels. ❜
