Blijf bewust in- en uitademen.
Wees bewust van je geest terwijl je inademt… Wees bewust van je geest terwijl je uitademt… Wees je in het bijzonder bewust van de ‘geestestoestand’ waarin je geest zich bevindt…, bewust van de geestestoestand in dit moment…
Is je geest begerig…, of boosaardig…, of onwetend…, of kalm…, of verstrooid…, of ‘ruim’ genoeg om de materiële jhana’s te beoefenen… of ‘verheven’ om de immateriële jhana’s te praticeren…, of geconcentreerd…, of bevrijd van alle bezoedelingen?
Zie hoe je geest reageert op onrust… zie de onvoorspelbaarheid van de geest in relaties… Zie hoe de geest neigt naar identificatie… Identificatie met gedachten…, met vormen en voorwerpen…, met gewaarwordingen…, met gevoelens…, met situaties.
Zie ook hoe je geest kan rusten in metta… in liefdevolle vriendelijkheid…, in karuna… in mededogen…, in mudita… in medevreugde…, in gelijkmoedigheid… in upekkha…
Besef dat je je geest tot rust en vrede moet brengen indien je dukkha wilt vernietigen… Besef dat énkel een rustige, evenwichtige, uitgebalanceerde geest je tot inzicht kan brengen…
Dit, beste kalyanamitta’s, is de satipatthana van de geest. De forensische observatie van wat de geest de facto is.
In het begrijpen van het vergankelijke (P. anicca), het onbevredigende (P. dukkha) en het onstabiele karakter (P. anatta) van je geest verschuilt zich jouw bevrijding. Het diepe inzicht dat jouw geest ‘leeg’ is aan ook maar enige vastheid. Leeg is aan ‘zelf’. Leeg is aan ‘ik’.
De beoefenaar die dit in zichzelf realiseert, betreedt de stroom (P. sotapatti). Is een stroombetreder (P. sotapanna). Hij/zij bevrijdt zich van zijn/haar geloof in ‘persoonlijkheid’ (P. sakkaya-ditthi); van gehechtheid aan regels en ritueel (P. silabbata-paramasa) en van sceptische twijfel (P. vicikiccha).
