Samadhi is die ‘speciale’, éénpuntige geestestoestand (P. ekagatta) die voorbij onze verlangens en afkeer gaat, voorbij dualiteit, voorbij identificatie (P. upekkha). Het is de geestestoestand die de poort van wijsheid opent. Het is het substraat, de voedingsbodem (P. upadhi) voor ontwaken.
Samadhi laat de beoefenaar toe het geconditioneerde ‘zelf’ aandachtig—mindful—te observeren. Laat toe te zien hoe alles verandert in elk moment en van moment-tot-moment. Om te ervaren dat er nergens enige vastheid (P. anatta) in dit ‘ik’ te vinden is. Om het efemere karakter van het ego te realiseren, d.i. te herkennen (P. pariyatti), te erkennen (P. patipatti) en er één mee te worden (P. pativedha). Het diepe besef dat vorm leegte is en leegte vorm. Om vervolgens de groteske illusie van het ‘ik’, ‘mij’, ‘mijn’ los te laten. Met bevrijding uit dukkha (P. nirodha sacca) als resultaat.
