Het ontstaan en vergaan van verschijnselen—de vergankelijkheid (P. anicca)—speelt een cruciale rol in het boeddhisme om de werkelijke aard van de geest en de werkelijkheid te doorgronden.
In het boeddhisme wordt onderwezen dat alles in het universum, inclusief onze geest en fysieke wereld, onderhevig is aan verandering en vergankelijkheid. Niets is permanent; niets is onveranderlijk. Het vasthouden aan tijdelijke dingen, gehechtheid aan materiële bezittingen, ideeën of relaties, wordt gezien als de oorzaak van menselijk lijden en onbevredigdheid (P. dukkha).
Het begrijpen en accepteren van de vergankelijkheid is van cruciaal belang omdat het de yogihelpt los te laten en niet gehecht te raken aan dingen die onvermijdelijk veranderen.
Onthechting (P. viraga) is cruciaal omdat het de geest bevrijdt van de mentale last van begeerte en zo het lijden vermindert. Door onthechting te cultiveren, kan men innerlijke vrede en vrijheid ervaren.
Om de werkelijke aard van de geest en de werkelijkheid te doorgronden, moedigt het boeddhisme aan tot onthechting. Onthechting betekent niet dat men de wereld moet ontlopen door zich te verbergen in een grot van de Himalaya of zich emotioneel te isoleren van wat in de wereld gebeurt. Dat zijn extreme uitspattingen waarvan de Boeddha zei dat ze niet bijdragen tot verlichting.
In plaats daarvan verwijst het naar het loslaten van begeerte, verlangen en gehechtheid aan het materiële, het vluchtige, het tijdelijke.
Door onthechting te cultiveren, verkrijgt de beoefenaar een dieper begrip van de natuurlijke staat van vergankelijkheid (P. anicca) en van de ware aard van het bestaan (P. yatha-bhuta).
Beide concepten staan centraal in de leer van de Boeddha. Het begrijpen van vergankelijkheidén (niet óf) het cultiveren van onthechting vormen essentiële elementen voor het bereiken van inzicht en verlichting.
Kortom, het begrijpen van de vergankelijkheid van alle samengestelde dingen en het cultiveren van onthechting vormen fundamentele stappen voor de beoefenaar om te ontsnappen aan het cyclische karakter van geboorte en dood (P. samsara) en om het uiteindelijke doel van verlichting (P. nibbana) te bereiken.
