Alle geconditioneerde verschijnselen zijn vergankelijk. Alle vormen hebben hun toegemeten tijd, plaats en ruimte. Ingebouwde slijtage is hun lot.
Het eeuwige—waar je zó vurig naar verlangt—is direct voorbij. Observeer deze werkelijkheid. Aanvaard ze gelijkmoedig. Leef ernaar. Realiseer ze. Bevrijd jezelf. Pariyatti. Patipatti. Pativedha.
Alle vormen zijn vergankelijk en zelfloos. Verandering is de enige constante in het bestaan. Alle fenomenen ondergaan geboorte en dood. Maar als we er héél intens contact mee maken—in het oog van de storm kruipen— raken we de grondeloze grond van het zijn, de substantie van alles wat ís.
De ‘Stilte’ die vrij is van geboorte en dood (P. ajata-amata). Het ‘Pure Bewustzijn’ dat zowel vastheid als vergankelijkheid overstijgt. Datgene wat elke dualiteit transcendeert. De ‘Ruimte’ waarin de dingen ontstaan en weer naar terugkeren. Dit ‘geluk om niets’. Zonder Angst. Vrede. Geluk. Deze onmetelijke helderheid. Vervulling. De tijd- en vormloze Werkelijkheid die overblijft als al wat tijdelijk is, is voorbij gegaan. De geborgenheid van de Gelukzalige Ruimte. Acalam sukham.
Dít is het inzicht dat de Boeddha met ons wilde delen om sereen, vredig en onbevreesd (P. nibbhaya) te worden. Dít is het inzicht dat ons van onze (doods)angst (P. abhaya) en ons verdriet (P. dukkha) bevrijdt.
De Boeddha:
❛ Er is, Monniken, een staat van ervaring die zich bevindt voorbij het hele domein van materie, voorbij het hele domein van de geest. Een sfeer die noch deze wereld is, noch een andere wereld, noch beide; noch zon, noch maan. Hiervan zeg ik dat er ontstaan noch vergaan noch bestendigheid is; noch dood noch wedergeboorte. Er is geen basis, geen ontwikkeling, geen fundament. Dit is het einde van dukkha. ❜
Dit is wat hij bevrijding noemde: de beëindiging van ons lijden. De derde Edele Waarheid. Nirodha dukkha.
Mogen jullie allen gelukkig zijn en vredig.
