Kennis en wijsheid zijn absoluut géén synoniemen. Beide begrippen dekken elkaar niet. Men hoeft geen kennis te bezitten om wijs te zijn. Alhoewel het wél kan helpen. Méér: kennis staat diametraal tegenover wijsheid. Kennis behoort tot het verleden, terwijl wijsheid zich altijd in het heden manifesteert.
Kennis bevredigt het ego, terwijl wijsheid juist dit ego vernietigt. Kennis is overgeleverd, is tweedehands, terwijl wijsheid uit jezelf komt. Oorspronkelijk is.
Kennis is een theorie over waarheid, terwijl wijsheid de waarheid zélf is.
Wijsheid is het ervaren van je eigen wezen; wijsheid ontstaat en bestaat binnen in jezelf—‘If it exists at all, it exists within you. Otherwise it does not exist at all.’
Wijsheid (P. panna) is gegrond in opmerkzaamheid in de wáre aard van de fenomenen (P. yatha-bhuta nana dassana); in de zó-heid van de verschijnselen—de dingen zien zoals ze in werkelijkheid zijn (P. vipassana). Wijsheid is overal. Hier en nu. En, voor iedereen beschikbaar. Je moet alleen maar kijken op een speciale manier. Observeren. Zíen.
Kennis wordt ‘bijgebracht’ door leraren, die ons ‘volproppen’ met zgn. encyclopedische, zintuiglijke wetenschap. Kennis is het aanleren van feiten en technieken. Enkuklios paideia. Maslow is nooit veraf.
Wijsheid is het werk van Meesters en vraagt een compleet andere benadering. Hiervoor moet het bewustzijn juist ‘leeggemaakt’ worden opdat we inzicht zouden kunnen verwerven in het noumenale. Wijsheid is geen intellectuele verworvenheid. Wijsheid betekent realisatie. Zelfrealisatie. Eén worden met een compleet doorvoelde ervaring: herkennen, erkennen en er één mee worden.
