Dhamma is de waarheid over hoe de dingen werkelijk zijn (P. yatha-bhuta). Het is de realiteit van het ontstaan en vergaan van alle dingen, gezien als experiëntiele ervaring (P. paccanubhoti).
De woorden en concepten van de Pali-canon omschrijven en vertegenwoordigen deze realiteit, maar zij zijn deze realiteit niet. Het zijn slechts ‘wegwijzers’. Vingers die naar deze realiteit wijzen, maar de realiteit zelf zijn ze niet. Het zijn hulpmiddelen. Upaya’s.
Dhamma overstijgt elke boeddhistische stroming, elke traditie, elke lineage. Dhamma is niet gebonden aan woorden en concepten. Noch aan structuren. Evenmin aan opinies, ideeën, standpunten. Dhamma openbaart zich spontaan op elk moment ‘in de tienduizend dingen die zich aan ons presenteren’ (Ehei Dogen). Spontaan, niet gestructureerd.
Leef de Dhamma. Neem geen genoegen met een surrogaat dat anderen voor jou hebben bedacht en in vreemde structuren gegoten. Maak jezelf tot eiland. Wees je eigen lamp. Je eigen baken. Laat je niet knechten. Never ever.
Jij bent je eigen meester. Zonder hoofd boven je hoofd. In essentie ben jij Dhamma. Puur Bewustzijn.
