De Suttapiṭaka, een kernonderdeel van de Pali-canon, is een monumentale verzameling van meer dan 10.000 sut-ta’s die een diepgaand inzicht bieden in de leer van de Boeddha.
Deze omvangrijke verzameling kwam niet in één keer tot stand, maar ontwikkelde zich geleidelijk over verschillende eeuwen. Na het parinibbāna van de Boeddha kwamen zijn directe volgelingen bijeen om zijn leringen te reciteren en systematisch te organiseren. Dit proces was aanvankelijk volledig mondeling en werd generaties lang met grote zorgvuldigheid overgedragen voordat de teksten uiteindelijk schriftelijk werden vastgelegd, iets vóór het begin van onze tijdrekening. De culturele, sociale en historische context waarin dit gebeurde, heeft onvermijdelijk invloed gehad op de uiteindelijke vorm van de teksten.
Het is belangrijk te begrijpen dat de sutta’s geen letterlijke transcripties zijn van de woorden die de Boeddha uitsprak. In plaats daarvan presenteren ze de leringen zoals deze door zijn volgelingen werden gehoord, wat in de inleiding van veel sutta’s wordt weergegeven met de formule ‘Evam me suttam—Zo heb ik het gehoord’. Dit benadrukt de mondelinge oorsprong en het perspectief van de overlevering.
Om werkelijk te begrijpen wat de Boeddha onderwezen heeft, is het essentieel om te distilleren wat consistent en coherent is in deze omvangrijke verzameling. De kern van zijn boodschap ligt in datgene wat herhaaldelijk en helder naar voren komt als een weg naar bevrijding, zoals de Vier Edele Waarheden (cattāri ariya saccāni) en het Achtvoudige Pad (ariya aṭṭhaṅgika magga). En verder Niet-zelf (anattā), Afhankelijk Ontstaan (paṭicca-samuppāda) en de Wet van Kamma (kamma niyāma).
Zaken die éénmalig of sporadisch worden vermeld, zijn vaak meer vatbaar voor interpretatie en discussie, en leiden meestal af van de universele inzichten die de Boeddha onderwees. Het is deze consistentie die richting biedt in de enorme rijkdom van de Suttapiṭaka, en die de essentie van bevrijding onthult te midden van een veelheid aan woorden.
